haberimizvar.net- Antalya Büyükşehir Belediyesi 2024 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu'nda konuyla ilgili şu bilgilere yer verildi: 

"Belediyeye ait merkez ve ilçelerde bulunan hallerde yapılan fiili denetimlerde, uygulamaya ilişkin eksiklikler ve mevzuata aykırılıklar olduğu görülmüştür. Belediye tarafından yönetilen merkez toptancı halinde ve bazı ilçe toptancı hallerinde yapılan fiili denetimler sonucunda;

MADDE MADDE EKSİKLİKLERİ SIRALADILAR
- Bir ilçe (Serik) halinin yönetmeliğin 9'uncu maddesinin 9. fıkrasına aykırı olarak etrafının insan ve mal girişini engelleyecek şekilde çevrilmediği, ilçe halinin içinden 2 adet yol geçtiği, hale giren ve çıkan araçların fiili kontrollerinin yapılmadığı, Bakanlığın sistemine bildirimde bulunulması halinde hal rüsumunun alındığı, bunun da hal dışından yapılan ve yüzde 2 olan rüsumun halden satılmış gibi gösterilmeye ve hal rüsumunun yüzde 1 olarak alınmasına, ayrıca katma değer vergisinin yüzde 8 yerine yüzde 1 olarak uygulanmasına yol açabileceği,
- Toptancı hallerinin giriş ve çıkışları ile hallerin içinde uygun görülen alanlarda kurulan kantarların kiraya verildiği,
- Giriş ve çıkışlarda araçlarda bulunan malların tartımının ve ölçümünün yapılmadığı,

PARALAR KASADA! KAYIT YOK!
- Beyan edilen miktar üzerinden hal rüsumunun hal kayıt sitemi tarafından hesaplandığı,
- Merkez toptancı hali çıkış kulübesinde aynı zamanda Antalya Büyükşehir Belediyesi'nin şirket personeli tarafından da otopark ücreti tahsilatı yapıldığı, biriken
tahsilatların ise otel tipi para kasasında muhafaza edildiği,
- İlçe hallerinin giriş ve çıkış noktalarında güvenlik kamerası ve uzaktan erişim sistemi bulunmasına rağmen hal yönetiminin canlı bağlantı ile ilçe hallerinin giriş ve çıkışlarını kontrol etmediği,
- Hal kayıt sisteminin hangi il ve ilçe hallerine ait hal rüsumlarının ödenmemesi nedeniyle kapatıldığının sistemden tespit edilemediği,
- Hal kayıt sisteminden Antalya Büyükşehir Belediyesi halleri adına tahsil edilen rüsum miktarlarına ilişkin herhangi bir rapor alınamadığından banka tarafından
Büyükşehir Belediyesi'ne aktarılan rüsum tutarlarının doğruluğunun da sistemden kontrolünün sağlanamadığı,

KİRA ÖDEMEDEN DEVAM...
- Toptancı hallerindeki işyerlerinde kira bedellerini geciktiren kiracılar bulunmasına rağmen belediye tarafından temerrüde düşen tüm kiracılarına
mevzuat hükümleri çerçevesinde sistematik olarak takip, ihtar, fesih, icra ve tahliye işlemleri yapılmadığından, belediyenin hallerde bulunan taşınmazlarını
usulüne uygun ve etkin bir biçimde yönetmediği tespit edilmiştir.
Dolayısıyla mevcut yapıda, toptancı halleri dışında satılan malların kontrolünün sağlanması amacıyla toptancı hallerinin bulunduğu il ve ilçe merkezlerinin giriş ve çıkışları ile şehirlerarası yollarda tam teşekküllü kontrol ve denetim noktası kurulmaması, hal giriş ve çıkışlarında ise toptancı hallerinde satılan malların miktarlarının tartımının ve ölçümünün sistematik olarak yapılmaması nedeniyle sebze, meyve ve diğer malların kayıt dışı ticaretini önlemenin mümkün olmadığı, anlaşılmaktadır.

KAYIT DIŞI TİCARET
Ayrıca, toptancı hallerinde satılan mallar için yüzde 1, toptancı halleri dışında satılan mallar için yüzde 2 oranında hal rüsumu tahsilatı yapıldığı, tahsilatı yapılan hal rüsumlarının ise üretici halleri ile tüketici halleri arasında yüzde 50 oranında paylaştırıldığı dikkate alındığında, gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi açısından hal giriş ve çıkışları ile il ve ilçe giriş ve çıkışlarındaki kontrol noktalarında Büyükşehir Belediyesi personeli yanında Hazine ve
Maliye Bakanlığı personelinin de tam zamanlı olarak görevlendirilmesinin, kayıt dışılığın önlenmesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir.

BELEDİYENİN CEVABI
İdare tarafından verilen cevapta, Serik İlçe Hali'nin yönetmeliğin 9'uncu maddesinin 9. fıkrasına aykırı olarak etrafının insan ve mal girişini engelleyecek şekilde çevrilmemesinin, mülkiyet sorunlarından dolayı giriş-çıkış ve çevre düzeni ile ilgili fiziki koşullar iyileştirilemediği, belediyenin kantarları kiraya verdiği ve gerektiğinde kontrol görevlilerinin kullanarak tartım yapıldığı, otopark ücretlerinin ANET A.Ş. tarafından yapıldığı ve bu konuda güvenlik sorunlarının giderilmesi için yazışmalar yapıldığı, ilçe hallerinin kameralarla canlı olarak izlendiği, Hal Kayıt Sisteminde devam eden ve yeni tespit edilen sorunlar, çözüm önerileriyle birlikte daha önceki yazılarımıza ilaveten Ticaret Bakanlığı'na bildirildiği, kira borcu olanlara uyarı yazıları gönderildiği ve bir işyerinin teslim alındığı,
toptancı hallerinin bulunduğu il ve ilçelerde denetim noktalarının kurulmaması, giriş çıkışlarda tartım işlemlerinin yapılmaması ilişkin Antalya Valiliği onayı ile denetim noktalarının kurulduğu ve Hal rüsumu tahsilatının yüzde 1 ve yüzde 2 oranlarında yapılması ve rüsumların kayıt dışı işlemlerle paylaştırılmasına ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığı personelinin denetimlere katıldığı ifade edilmiştir.

HUKUKEN KABUL EDİLEMEZ!
Kamu idaresi cevabı değerlendirildiğinde; ilk olarak, Serik Toptancı Hali'nin etrafının yönetmeliğin 9'uncu maddesinin 9. fıkrasına aykırı olarak çevrilmemesi, belediyenin mülkiyet sorunlarını gerekçe göstererek düzenlemeleri yapmamasının hukuken kabul edilemez.
Belediyenin sorumluluğundaki hal yönetimlerinin, mülkiyet sorunlarıyla ilgili mevzuatı yerine getirmemesi mümkün değildir. Kantarların kiraya verilmesi ve tartım işlemlerinin gerektiğinde yapılması, düzenli denetimlerin yapılmadığı sürece kayıt dışı ticaretin önlenmesini engelleyecektir.

Otopark ücretlerinin ANET A.Ş. tarafından tahsil edilmesi ve güvenlik önlemleriyle ilgili yapılan yazışmalar somut bir çözüm sağlamamaktadır. İlçe hallerinin kameralarla canlı olarak izlendiği belirtilmiş. Ancak, güvenlik kameraları yalnızca izleme için değil, gerçek zamanlı denetim için kullanılmalıdır. Kameraların sadece görüntü alması, etkin
bir denetim sağlamamaktadır. 

TAKİP VE DENETİM YOK
Hal kayıt sisteminin, ödenmeyen hal rüsumları ile ilgili raporlamadığı ve banka üzerinden rüsumların doğruluğunun tespit edilememesine ilişkin Ticaret
Bakanlığı’na yazılan yazılarla sorunun çözüme kavuşturulmaya çalışıldığı belirtilmiş ancak hala bu sorunların sistemden tespit edilemediğini göstermektedir.
Kira borcu olanlara uyarı yazıları gönderildiği ve sadece bir işyerinin teslim alındığı belirtilmiş. Ancak, bu işlem sistematik yapılmadığı anlaşılmaktadır. Kira borçları ve temerrüde düşen kiracılar, düzenli bir takip ve denetimle hukuki süreçlere tabi tutulmalıdır. Borçlu kiracılara yönelik sistematik bir takip yapılmaması, kamu kaynaklarının kaybına yol açmaktadır. Denetim noktalarının kurulmasına ilişkin Antalya Valiliği onayıyla yapılan düzenlemelerin etkinliği hakkında somut bilgi verilmemiştir. Hal rüsumu tahsilatının yüzde 1 ve yüzde 2 oranlarında yapılması ve rüsumların kayıt dışı işlemlerle paylaştırılması konusundaki denetimlerin etkinliği hakkında ise herhangi bir bilgi sağlanmamıştır. Sonuç olarak, toptancı hallerinde yukarıda anılan mevzuat hükümlerine riayet edilmesi gerekmektedir."