haberimizvar.net- AÜ'de Öğretim Görevlisi Dr. Fahrettin Kayan tarafından yürütülen akademik çalışmada, bireylerin sosyal medya platformlarında dış görünüşe verdikleri önem, bu mecraları kullanma bilinçleri ve dijital temsilleri üzerine kapsamlı analiz yapıldı. 'Sosyal Medya Bilinci Ölçeği' başlıklı makale, AÜ İletişim Fakültesi Dergisi'nde yer aldı. Araştırmada, 18 yaş üstü aktif sosyal medya kullanıcısı 500'den fazla kişiyle anket yapıldı.

'PAYLAŞIM ÖNCESİ DIŞ GÖRÜNÜM HAZIRLIĞI'

Akademik makalede, sosyal medyanın bireylerin kimlik sunumu, dış görünüşe dair algısı ve psikolojik etkileri üzerine yeni bir ölçme aracı geliştirildiğini belirten Dr. Kayan, kullanıcıların platformları hangi düzeyde bilinçle kullandığı, paylaşımlarına ne kadar özen gösterdiği, filtre ve yapay zeka destekli içeriklerin nasıl psikolojik karşılık bulduğunun değerlendirildiğini aktardı. Dr. Kayan, "Ölçek geliştirme süreci; sosyal medya kullanım sıklığı, filtre kullanımı, yapay zeka destekli görsel düzenlemeler, paylaşım öncesi dış görünüm hazırlığı, sosyal onay beklentisi, estetik müdahalelere duyulan ihtiyaç gibi boyutları içerdi" dedi.

KADINLAR SOSYAL MEDYADA DAHA AKTİF

Kadınların sosyal medya kullanımında daha aktif olduğunu ifade eden Dr. Kayan, "Yaş arttıkça sosyal medya kullanımı azalıyor ama bilinç seviyesi artıyor. Genç kullanıcılar daha uzun süre sosyal medya kullanırken, yaş ilerledikçe bu süre azalıyor. Ancak kullanıcılar, platformları daha seçici ve bilinçli şekilde kullanıyor. Kadın kullanıcılar daha yoğun görünüm kaygısı taşıyor. Kadınlar, filtre ve yapay zeka uygulamalarını daha sık kullanıyor, kendilerini sosyal medyada iyi ve güzel gösterme isteği erkek kullanıcılara göre daha yüksek" diye konuştu.

'EĞİTİM SEVİYESİ YÜKSELDİKÇE SOSYAL MEDYA BİLİNCİ ARTIYOR'

Eğitim ve gelir seviyesinin araştırmada önemli rol oynadığını ifade eden Dr. Kayan, "Eğitim seviyesi yükseldikçe sosyal medya bilinci artıyor. Üniversite mezunu kullanıcılar, sosyal medyada daha bilinçli davranıyor. Filtre kullanımına daha eleştirel bakarken, lise ve ortaöğretim mezunlarında görünüm kaygısının daha baskın olduğu görülüyor. Gelir seviyesi düştükçe görünüm kaygısı ve dijital müdahale artıyor. Daha düşük gelir grubundaki bireylerin filtrelere, görsel düzenleyicilere ve yapay zekaya yönelme eğilimi daha fazla" dedi.

'SOSYAL MEDYADA KENDİMİZİ İFADE ETME BİÇİMİMİZ DEĞİŞTİ'

Çalışmayı hazırlarken farklı düzeylerde 500 kişiden yararlandıklarını belirten Kayan, "Artık insanlar sosyal medyada nasıl göründüğüne, diğerlerinin onları nasıl gördüğüne daha fazla önem veriyor. Bu da sosyolojik olarak önemli bir dönüşüme işaret ediyor. İnsanlar kendilerini filtrelerle daha iyi hissediyor. Ancak bu durum kaygı düzeyini artırıyor. Bazen estetik müdahalelere yönelme noktasına kadar varabiliyor. Aynaya bakmak yerine kendini çekip, görünümünü değerlendiren kullanıcı profili ortaya çıktı" diye konuştu.

'FİRMALAR DA BU DÖNÜŞÜMDEN FAYDALANIYOR'

Çalışmada yalnızca bireylerin değil, dijital pazarlama yapan firmaların da dikkatini çekebilecek veriler olduğunu belirten Dr. Fahrettin Kayan, "Firmalar da bu dönüşümden faydalanıyor. Sadece ücretsiz filtreler değil, ücretli programlar ve dijital estetik araçlar da bu pazarda önemli yer tutuyor" dedi.