Büyükşehir’in şirketleri haksız rekabet nedeni

İçişleri Bakanlığı Mülkiye müfettişlerinin Antalya Büyükşehir Belediyesi’nde 01.01.2014’den 29.08.2019 tarihleri arasında yaptığı araştırma sonunda ortaya çıkan Özel Teftiş Raporu’nda belediye şirketlerinin durumu da değerlendirildi. Raporda, Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin 8 şirketi bulunduğu bu sayısının azaltılması gerektiği vurgulandı. ŞİRKETLER AYNI FİRMALARA İŞ VERİYOR Antalya Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Menderes Türel döneminin de dahil olduğu raporda, belediye şirketlerinin Büyükşehir’in ihalelerine girdiklerini daha sonra işlerin 21/b usulüyle (ilansız, 3 kişi ile pazarlık yapmak suretiyle) aynı şirketlere verildiğine dikkat çekildi. DENETİMSİZLİK VE HAKSIZ REKABET Bu nedenle belediye şirketlerinin piyasayı düzenleyici, denetleyici rol üstlenmesi gerekirken, piyasadaki haksız rekabete ve istikrarsızlığa neden olduklarının belirtildiği raporda; denetimsizlik nedeniyle ortaya çıkan usulsüzlüklere dikkat çekildi. İşte raporda büyükşehir şirketleriyle ilgili olarak tespit edilenler:          BÜYÜKŞEHİR ŞİRKETLERİ 25 milyon 401 bin 985 TL sermayeli, 237 çalışanı olan ANET Antalya İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.,   5 milyon TL sermayeli, 46 çalışanı olan ANSET Özel Sağlık Eğitim Kültür İnşaat Limited Şirketi 14 milyon TL sermayeli, 174 personeli olan Antepe İnşaat Ticaret A.Ş., 6 milyon TL sermayeli, 177 çalışanı olan EKDAĞ Ekmek Dağıtım Sanayi A.Ş., 67 milyon 900 bin 695 TL sermayeli, 1031 çalışanı olan Antalya Ulaşım Hizmetleri Petrol Sanayi Ticaret A.Ş., 50 bin TL sermayeli, 12 çalışanı bulunan Antalya Sosyal Hizmetler A.Ş., 8 milyon 726 bin 500 TL sermayeli, 4 çalışanı bulunan AHB Antalya Hayvancılık A.Ş., 1 milyon TL sermayeli, 7575 personeli olan Antalya İnsan Kaynakları A.Ş. Yukarıda ayrıntıları verilen Antalya Büyükşehir Belediyesi şirketleri ile ilgili ifade edilmesi gereken oldukça önemli hususlar bulunmaktadır.  MÜFETTİŞLERİN TESPİT VE UYARILARI Bunları özetle belirtirsek; Antalya Büyükşehir Belediyesi için 8 ayrı şirketin fazla olduğu, Şirketlerin öncelikli olarak kurulurken bir veya iki alana odaklı olarak kurulduğu ancak zamanla bu işlerin yanında diğer sektörlerde de iş yaptıkları, örneğin EKDAĞ’ın ekmek konusunda faaliyet sürdürürken daha sonra inşaat, sosyal tesis işletme, park işletmeciliği yapma gibi işlerde faaliyet yaptığı hatta birden fazla şirketin aynı konularda iş yaptıkları… Örneğin EKDAĞ; ANET ve ANTEPE’nin hem otopark, hem restoran/kafe çalıştırdıkları, Yıllar itibariyle faaliyet gelirlerinin istikrarsız olduğu bazı yıllar kar ederken, bazı yıllar zarar ettikleri, Nitelikli personel çalıştırılması gerektiren ne yazık ki keyfi ve şahsi tercihler yapılarak, personel istihdamında istenilen performansın yakalanamadığı, Şirketlerle ilgili olarak belediye meclisinde ciddi görüşmelerin yapılmadığı ve şirket politikalarının tartışılmadığı hatta şirketlerin hesabının belediye meclisine verilmediği, çünkü şirketlerin Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi olduğu, bu nedenle şirketlerin denetlenemediği, Bazı şirketlerin Belediye ihalelerine katıldığı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21/b maddesine göre ihaleyi alan şirketin, işin bir kısmını kendisi yaptığı, bir kısmını da yine 21/b maddesine göre (ilansız, 3 kişi ile pazarlık yapmak suretiyle) başka bildik firmalara iş verdiği, Belediye şirketlerinin piyasayı düzenleyici, denetleyici rol üstlenmesi gerekirken, piyasadaki haksız rekabete ve istikrarsızlığa neden oldukları, Yukarıda sıralanmaya çalışılan hususlara pek çok ilave edilebilir. Ne var ki; belediye şirketlerinin bu haliyle bile olumlu yanlarından çok olumsuz taraflarının olduğunu değerlendirilerek, konunun yeniden ele alınıp, belediye meclisinde enine boyuna tartışılarak bir disiplin altına alınması ve şirketlerin bağlı bulunduğu İştirakçiler Daire Başkanlığı’nın görev ve yetkileri itibariyle daha etkin ve sorumlu hale getirilmesi ile problemlerin çözümünde belediye başkanına yardımcı olunması sağlanmalıdır.