Su parkurları yeniden İHALEYE ÇIKACAK

haberimizvar.net-Raporda; “Su üstü sporları parkur noktalarının ihale edilmesinde mevzuata aykırı hareket edilmesi 2018 yılında yapılan su üstü sporları parkur noktalarının ihale edilmesinde hukuka aykırılıklar meydana geldiği tespit edilmiştir.” denildi. SU SPORLARI İŞİ NE HALE GELDİ Raporda şu bilgilere yer verildi; Su sporu parkuru noktalarında yapılan turizm amaçlı sportif faaliyetler jet bot, rafting, quad, buggy, jet-bot moonster, jet ski, kano, su kayağı, banana, parasailing, deniz bisikleti, rüzgar sörfü, kite-board vs. sporlarıdır. a) Su sporu parkur noktalarının 2886 sayılı kanunun 51/g maddesine göre pazarlık usulü ile kiraya verilmesi nedeniyle rekabetin engellenmesi 2886 sayılı kanunun 51/g maddesine göre; “ Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi pazarlık usulü ile yapılabilir” hükmü yer almaktadır. Aynı Kanun’un 50’nci maddesine göre; “ Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınması belli bir şekle bağlı değildir. İhaleleler, komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre bir veya daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklif almak ve bedel üzerinde anlaşmak suretiyle yapılır. Pazarlığın ne suretle yapıldığı ve ne gibi tekliflerde bulunulduğu ve üzerine ihale yapılanların neden dolayı tercih edildiği pazarlık kararında gösterilir.” 189 NOKTAYI TEK KİŞİYE VERMİŞLER Yapılan incelemede pazarlık usulü ile 189 adet su üstü sporu parkur noktasının tek kişi çağırılarak ihale edildiği, bu kişilerin parkur noktalarının eski kiracıları olduğu görülmüştür. Ancak pazarlığın ne suretle yapıldığı, ne tekliflerde bulunulduğu ve üzerine ihale yapılanların neden dolayı tercih edildiği pazarlık kararında gösterilmediği tespit edilmiştir. REKABET YOK 22 adet parkur noktasının ise 2886 sayılı kanun 45’inci maddesine göre açık teklif usulü ile ihale edilmiştir. Pazarlık usulü ile ihale edilen parkur noktaları tahmin edilen bedelin üzerinde ihale edilirken, açık teklif usulü ile ihale edilenlerde tahmin edilen bedelin yaklaşık iki katı tutarına ihale edildiği görülmüştür. Bu durumda pazarlık usulü ile kiraya verilen parkurlar, açık ihale ile verilen parkurlara nazaran yarısı kadar gelir getirmesine sebep olmakta  ve rekabeti engellemektedir. ÖRNEK TABLODA DURUM Tabloda bu konuya örnek olabilecek ihalelere yer verilmiştir. Tablo 20: 2886 Sayılı Kanuna Göre Pazarlık Usulü ve Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Parkur Noktaları 2886 Sayılı Kanuna Göre Pazarlık Usulü ve Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Parkurlar İlçesi Taşınmazın Adresi İştigal İhale Serik Ela Quality Resort Hotel (Doğusu)- Muhammen bedel 115.000,00TL- İhale bedeli 115.100,00 TL Serik Ic Otel Santaı (Batısı)- Muhammen bedel 60.000,00TL – İhale bedeli 182.000,00TL Aksu Sherwood BreezesRoyal Wings Otel Plajı Ortası- Muhammen bedel - 185.000,00TL - İhale bedeli 185.100,00TL Manavgat İber Otel Serra Palace- Muhammen bedel  79.000,00TL- ihale bedeli  170.000,00TL Muratpaşa Titanic Resort Otel - Delphin Grand Be Lara Otel Ortası- Muhammen bedel 119.000,00TL- İhale bedeli 120.000,00TL Muratpaşa Lara Beach Park (1-2Nolu Plaj Arası)- Muhammen bedel 50.000,00TL- İhale bedeli 90.000,00TL Kemer Rixos Sungate Port Royal Plajı Kuzeyi- Muhammen bedel 147.500,00TL- İhale bedeli 147.600,00TL Kemer Kındıl Çeşme 3 Nolu Parkur- Muhammen bedel 25.500,00TL – İhale bedeli 47.000,00TL TAHMİNİ BEDEL MEVZUATA UYGUN DEĞİL b) İhaleye esas alınan “tahmin edilen bedelin” mevzuata uygun olarak belirlenmemesi 2886 sayılı Kanun’un “Tahmin edilen bedelin tespiti” başlıklı 9’ncu maddesine göre; tahmin edilen bedel, idarelerce tespit edilir veya ettirilir. İşin özelliğine göre gerektiğinde bu bedel veya bu bedelin hesabında kullanılacak fiyatlar belediye, ticaret odası, sanayi odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulur. Tahmin edilen bedel, bunun dayanaklarının da eklendiği bir hesap tutanağında gösterilir ve asıl evrak arasında saklanır. Bu bedel gerektiğinde ihale komisyonlarınca tahkik ettirilir.” Hükmü yer almaktadır. BEDEL 2014’TE BELİRLENİP, 2018 YILINA KADAR KULLANILMIŞ Yapılan incelemede belediyenin Deniz Ticaret Odası’ndan 07.11.2014 tarihinde ve 02.02.2015 tarihinde iki kez bedel tespiti için görüş almış olup, bu görüşe istinaden kurulan bedel tespit komisyonları 2015 yılında tahmin edilen bedelleri belirlemişlerdir.2018 yılına kadar da herhangi bir tahmin edilen bedel belirlenmesi yapılmamıştır.2017-2018 yılında yapılan ihalelerin incelenmesi sonucunda, kiralama işlemine esas kıymet takdir karar formuna sadece bedelin yazılması suretiyle tahmin edilen bedel tespiti yapıldığı anlaşılmıştır. GELİRLERİN AZALMASINA SEBEP OLDU Tahmin edilen bedelin belirlenmesi için herhangi bir çalışma ya da güncelleme olmamakla birlikte Hazine’ye yapılan kira ödemeleri ve parkur kiracılarının elde ettikleri yıllık hasılatları da dikkate alınmadan bedel belirlemesi yapılmaktadır. Bu durum 2886 sayılı kanunun 9’uncu maddesine aykırılık teşkil etmekle birlikte gelirlerinin azalmasına neden olmaktadır. DENETİM YOK- CEZA TAHSİLATI YOK c) Su sporu parkur noktalarında hukuka aykırı uygulamalar olmasına rağmen belediyenin denetim yapmaması ve ceza kesmemesi Kiracılarla yapılan kira sözleşmesinin 13’ncü maddesine göre “kiracı idarenin izni olmadan kiraya verilen yeri genişletemez, değiştiremez ve amacı dışında kullanamaz.  Yapılan incelemede belediyenin parkur noktalarını denetlemediği, defterdarlık uzmanlarınca yapılan denetim sonucunda Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Milli Emlak Dairesi Başkanlığı-Batı Antalya Emlak Müdürlüğü’nün 24.04.2018 tarihli 47216945-400-E.55030 sayılı yazısına istinaden Muratpaşa-Aksu su üstü parkur alanlarında Hazine ile protokole aykırı kullanımlar olduğunun belirlendiği 3.905.450.19 TL tutarında kesilen cezaların yazının tebliğinden itibaren bir ay içinde tazminat olarak doğrudan idareye ödenmesi gerektiğini bildirmiştir. Belediye ise bu tutarı ilgili kişilerden tahsil etmemiştir. Bu meblağının ilgili kişilerden tahsilinin yapılmaması durumunda belediye tarafından faiziyle beraber ödenmesi zorunluluğu doğacağı düşünülmektedir. TEK TARAFLI FESP EDİLİP, TAZMİNAT ALINMALI d) Su parkurlarını kiralayanların iş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan çalışması Kira sözleşmesinin 15’nci maddesine göre; “kiracının fesih talebinde bulunması, kira dönemi sona ermeden faaliyetini durdurması, kiralananı amacı dışında kullanması, taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi, işletme ruhsatı alamaması, her ne sebeple olursa olsun işletme ruhsatının iptal edilmesi veya üst üste iki taksitin vadesinde ödenmemesi hallerinde kira sözleşmesi,2886 sayılı kanunun 62.maddesine göre tebligat yapmaya gerek kalmaksızın idarece feshedilerek, kesin teminatı gelir kaydedilir ve cari yıl kira bedelinin yüzde yirmisi oranında tazminat olarak tahsil edilir. Sözleşmenin feshedildiği tarihten sonraki döneme ilişkin varsa kira bedeli öncelikle kiracıdan alınacak tazminata mahsup edilir.” hükmü yer almaktadır. Sözleşmeye göre kiracının işletme ruhsatı almaması kira sözleşmesinin feshine, kesin teminatı gelir kaydedilmesine ve cari yıl kira bedelinin yüzde yirmisi oranında tazminat  almasına neden olmaktadır. 211 İŞYERİNİN İŞLETME RUHSATI YOK Yapılan incelemede 211 adet parkur noktasının tamamının işletme ruhsatı olmadığı tespit edilmiştir. İşletmelerin gerekli cezai işlemler uygulanarak derhal ruhsatlandırılması veya sözleşme gereğince sözleşmelerin feshedilmesi gerekmektedir. 51/G UYGULANAMAZ Sonuç olarak, Su sporu parkur noktalarının 2886 sayılı kanunun 51/g maddesine göre pazarlık usulü ile kiraya verilmesi nedeniyle rekabetin engellenmesi hususunda; kamu idaresi cevabında özetle su üstü parkur noktalarında eski kiracıları ile pazarlık usulü ihale yapılmasında hukuken bir engel bulunmadığı ayrıca rekabet ilkesinin öncelikli bir ilke olarak dikkate alınmayabileceğini belirtmektedir. Bulguda eleştirilen husus su sporu parkur noktalarının 51/g maddesine göre pazarlık usulü ile kiraya verilememesi olmayıp pazarlık usulü ile kiraya verilen parkurların, açık ihale ile verilen parkurlara nazaran yarısı kadar gelir getirmesine sebep olması ve rekabeti engellemesidir. KANUNA UYGUN DEĞİL Kamu ihale Kanunun'un temel ilkelerine aykırılık oluşturan ve belediye gelirini azaltan bu durumda rekabet ilkesinin öncelikli ilke olarak ele alınamayacağı görüşüne ise katılmamız mümkün değildir. İhaleye esas alınan “tahmin edilen bedelin” mevzuata uygun olarak belirlenmemesi hususunda; kamu idaresi cevabında özetle, Su üstü parkur noktaları için tahmini bedel tespitinde Deniz Ticaret Odası’ndan alınan görüşe istinaden 2015 yılı için tahmini bedelin belirlenmesi ve akabinde de mevcut gerçekleşen yani sözleşmeye bağlanan kiralama bedelleri ile Hazine’ye yapılan ödemeler esas alınarak tahmini bedel belirlenmiş olduğunu, güncelleme yapılmış olsa dahi idarece belirlenen bedelin üstünde bir bedel oluşmayacağından yapılan işlemde bir eksiklik ve belediye gelirinin azalmasına neden olacak husus bulunmadığını  belirtilmektedir. Öncelikle bulguda eleştirilen husus tahmini bedel tespitinde 2886 sayılı kanunun 9’uncu maddesine aykırı bedel tespidir. 2018 yılına kadar da herhangi bir tahmin edilen bedel belirlenmesi yapılmamıştır.2017-2018 yılında yapılan ihalelerde kiralama işlemine esas kıymet takdir karar formuna sadece bedelin yazılması suretiyle tahmin edilen bedel tespiti yapıldığı anlaşılmıştır. İhaleye çıkılan parkur noktaları için ihale bedel tespitinin mevzuata uygun olarak ihale yapılacağı zaman belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca kiracıların su sporu parkurlarından elde edilen gelirlerinin ağırlıklı olarak dolar ve euro cinsinden olduğu dikkate alındığında bu durumun tahmini bedel tespitine yansıtılmaması belediye açısından gelirlerin azalmasına sebep olmaktadır. HUKUKA AYKIRI Su sporu parkur noktalarında hukuka aykırı uygulamalar olmasına rağmen belediyenin denetim yapmaması ve ceza kesmemesi hususunda; kamu idaresi Hazine tarafından protokole aykırı kullanımlar nedeniyle kesilen ceza tutarının ilgili kişilerden tahsili hakkına gerekli işlemleri başlatılmış olup konuyu hassasiyetle takip edeceğini belirtmek suretiyle bulgumuza iştirak etmiştir. Takip eden denetim döneminde bu husus tarafımızca dikkatle takip edilecektir. Su parkurlarını kiralayanların iş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan çalışması hususunda; kamu idaresi cevabında özetle su parkurlarının Deniz Turizmi Aracı İşletmesi Belgesine sahip olan firmalar tarafından işletildiğini ve işletme ruhsatı bulunmadığı belirtilen parkur noktaları hakkına gerekli işlemleri başlatılmış olduğunu ve konunun hassasiyetle takip edileceğini belirtmiştir. Burada önemli olan husus Deniz Turizmi Aracı İşletmesi Belgesi ile işletme ruhsatının aynı şey olmadığıdır. Mevzuatta bu iki belgenin birbirinden farklı olduğu belirtilmekle beraber kira sözleşmelerinde de bu iki belgeninde aranacağı hüküm altına alınmıştır. Su parkurları işletme ruhsatı olmaksızın sadece Deniz Turizmi Aracı İşletmesi Belgesi ile çalıştırılamamaktadır. Bu nedenle takip eden denetim döneminde ruhsatlandırma çalışmaları tarafımızca dikkatle takip edilecektir.