“Tarım küçüldü, hal ticareti azaldı”

haberimizvar.net- Antalya Ticaret Borsası Haziran ayı Meclis Toplantısı, ATB Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında yapıldı. Antalya Ticaret Borsası’nın 103. kuruluş yıldönümü nedeniyle hazırlanan videonun ardından yönetimin bir aylık çalışması hakkında üyelerin bilgilendirildiği Meclis’te, ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım ve ekonomiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. SEÇİM BİTTİ GÜNDEMİMİZ EKONOMİ Nisan ve Mayıs aylarının seçim gündemiyle geçtiğini kaydeden ATB Başkanı Ali Çandır, ülkemizi önümüzdeki 5 yıl yönetecek cumhurbaşkanı ile mecliste görev alacak milletvekilleri seçiminin yapıldığını belirten Çandır, “İkinci tur oylamanın ardından yeniden Cumhurbaşkanı seçilen Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve kabinede görev alan tüm bakanlarımızı tebrik ediyor, seçim sonuçlarının ülkemize hayırlı olmasını diliyorum” dedi. Seçim gündeminin bittiğini başta ekonomi olmak üzere halkın gündemine odaklanılmasını isteyen Çandır, “Seçim göre artık önümüze bakma zamanıdır. En önemli gündem maddemiz de ekonomidir. Ekonomide beklenen yapısal reformların bir an önce hayata geçirilmesi en önemli beklentimizdir. Üretimi, yatırımı, istihdamı artıracak istikrarlı politikaları, zaman kaybetmeden hayata geçirmek, ekonomiyi canlandıracaktır” diye konuştu. ÇAVUŞOĞLU’NA TEŞEKKÜR Bu dönem kabinede yer almayan Antalya Milletvekili Mevlüt Çavuşoğlu’na Antalya’ya, tarım sektörüne ve Antalya Ticaret Borsası’na gösterdiği ilgi ve destek için teşekkür eden Çandır, “10 yıldır bizleri kabinede layıkıyla temsil eden Mevlüt Çavuşoğlu, bizleri bu dönem diğer milletvekillerimizle birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil edecek. Bu fırsatla Sayın Çavuşoğlu’na ve tüm milletvekillerimize başarılar diliyorum” diye konuştu. HİSARCIKLIOĞLU’NA TEBRİK Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) 79. Genel Kurulu’nda yeniden başkanlığa Rifat Hisarcıklıoğlu’nu kutlayan Başkan Ali Çandır, “Başkanımıza başarılar diliyorum. Bildiğiniz gibi TOBB’un bu dönemindeki yönetim kurulunda görev aldım. Birlikte çalışmaktan onur ve gurur duyduğum değerli Başkanım Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu’na ve destekleri için camiamıza teşekkür ediyorum. Bu sorumluluğun hakkını vermek için elimden geleni yapmaya çalışacağım. Seçim sonrası kutlama nezaketi gösteren tüm kurum, kuruluş ve arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum” diye konuştu. TOBB’DA İŞ DÜNYAMIZI BİRLİK İÇERİSİNDE TEMSİL EDECEĞİZ Bu dönem, TOBB’da iş dünyasını Batı Akdeniz Bölgesi olarak yoğun bir katılımla temsil edeceklerini söyleyen Çandır, “Ticaret ve Sanayi Odaları Konseyi ve Genel İdare Kurulu’na seçilen Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanımız Ali Bahar’ı, Ticaret ve Sanayi Odaları Konseyi Başkan Yardımcılığına seçilen Alanya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanımız Eray Erdem’i, Ticaret ve Sanayi Odaları Konseyi’ne seçilen Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanımız Seydi Tahsin Güngör’ü, Isparta Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanımız Metin Çelik’i, İklim Değişikliği ve Çevre Kurulu'na seçilen Kumluca Ticaret ve Sanayi Odası (KUTSO) Yönetim Kurulu Başkanımız Fahri Özen’i, Tarım Kurulu’na seçilen Kumluca Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanımız Fatih Durdaş’ı, Hayvancılık Kurulu’na seçilen Isparta Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanımız Hüdai Şahin’i ve Burdur Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanımız Ömer Faruk Gündüzalp’i ve Sosyal Politikalar Kurulu’na seçilen KUTSO delegemiz Hamide DOĞAN Yılmaz’ı tebrik ediyor, görevlerinde başarılar diliyorum. Birlik, beraberlik ve uyum içerisinde bölgemiz ekonomisi ve iş dünyamızın gelişimi için el ele çalışmaya gayret göstereceğiz” diye konuşu. ANTALYA TİCARET BORSASI 103 YAŞINDA Antalya Ticaret Borsası’nın Türkiye’nin en eski 3’üncü Borsası olduğunu anımsatan Başkan Ali Çandır, “Kurulduğu günden bu yana üyelerinin, kentinin, sektörünün ve ülkesinin gelişimi için çalışmalarını sürdüren ve ülkemizin en eski üçüncü borsası olan ATB, 23 Haziran Cuma günü 103. yılını tamamlayacak. Bizden önceki büyüklerimizin emaneti olarak gördüğümüz ve üzerine değer katarak geleceğe taşımaya gayret gösterdiğimiz Borsamızın kuruluş yıl dönümünü kutluyorum. Borsamızda görev almış ve birlikte çalıştığımız herkese teşekkür ediyorum. Aramızdan ayrılmış olanları rahmetle anıyor, sağ olanlara sağlık ve esenlikler diliyorum” diye konuştu. Antalya Ticaret Borsası’nın, Antalya’da üretilen tarımsal ürünlerin piyasaya arz edilmesi, fiyatlarının belirlenmesi, güvenli ticaretinin sağlanması, tescilinin gerçekleştirilmesi ve ilan edilen fiyatların duyurulması ile ekonomik hayatın düzenlenmesinde görev aldığını belirten Ali Çandır, “Bu temel görevlerinin dışında doğrudan hayatın içinde olan, kent ekonomisine yön veren ve kentin gelişimi için çalışan kurumların başında geliyor” dedi. Borsa’nın 1920’den bu yana, tarımdan ticarete, sanayiden turizme, eğitimden sosyal hayata kadar kentimizi ilgilendiren tüm konularda üzerine düşeni yapmaya gayret gösterdiğini kaydeden Çandır, “Bundan sonrada bu yolda kararlılıkla yürüyecektir. Bu fırsatla, birlikte keyifle çalıştığım Meclis Başkanım ve siz değerli meclis üyelerimize, meslek komiteleri, disiplin kurulu ve komisyonlarda görev alan üyelerimize, sevgili çalışma arkadaşlarımıza, bizlerin sesi olan kıymetli basın mensubu arkadaşlarımıza ve paydaşımız olan tüm kurum, kuruluşlara bir kez daha teşekkür ediyorum” dedi. TARIM KÜÇÜLDÜ Yılın ilk yarısındaki belirsiz ortamın artık bittiğini, karar vericilerin bir an önce rasyonel zeminde politikalar üretmesini beklediklerini ifade eden Çandır, şu değerlendirmede bulundu: “Çünkü yılın ikinci yarısını kurtarma çabalarımız buna bağlıdır. Kısa bir süre önce ilk çeyrek ekonomik büyüme rakamları açıklandı. Genel olarak milli gelirimizin ve özellikle tarım sektörümüzün performansı geçmiş 26 yıl ortalamasının altında ilan edilmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ilk çeyrekteki gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) reel büyümesini yüzde 4 ve tarımı da yüzde 3.8 küçülme olarak ilan etti. Yılın ilk 3 ayında ekonomimiz bu yüzde 4’lük büyümesini tüketim ve ithalat ile sağladı. Stoklarımızı erittik, yeterince sabit sermaye yatırımları yapamadık. İhracatımız yüzde 0.3 azalırken ithalatımız yüzde 15’e yakın arttı. Bunun kaçınılmaz sonucu olarak dış ticarette ve cari dengede rekor açıklar verdik. Merkez Bankamızın net rezervleri uzun bir süredir negatifte devam etmektedir. Resmi kurumlarımız tarafından ilan edilen bu rakamlar, bizlere referans olmaktadır.” Yılın ikinci yarısı için daha iyi bir performans beklediklerini söyleyen Çandır, “Yoksa yılı genel ekonomide yüzde 3 civarında bir büyümeyle tamamlayacağız. Bu gidişatla tarımda ise yüzde 7’lik bir küçülme yaşayabileceğimizi tahmin etmekteyiz. Bu durumda tarımda en az 5 yıl geriye gitmiş olacağız. Hepimize ve özellikle karar vericilere düşen en önemli görev bu durumun gerçekleşmesini önleyici tedbirleri bugünden almaya başlamaktır. Geçmiş dönem verilerinin analizinden görüyoruz ki, tarım sektöründeki eğilim, kentimiz tarımına doğrudan ve daha şiddetli etki etmektedir. Yani ülke tarımı iyiye giderken kentimiz tarımsal büyümesi ortalama üstü, kötüye giderken ise ortalamanın altında bir performans göstermektedir Antalya tarımı için ikinci yarıların nispi yavaş dönemler olduğunu dikkate alırsak yılı kurtarmamız için ortalama üstü bir çabaya daha çok ihtiyaç duymaktayız” diye konuştu. Yaş meyve sebze ve süs bitkileri başta olmak üzere tarımsal ihracat performansının ülke ortalamasının üstünde olduğunu kaydeden Çandır, “Ancak bu yıl ilk 5 ay rakamlarından görüyoruz ki ortalama civarında bir gerçekleşme söz konusudur. Çünkü diğer bozucu faktörlere ilave olarak kur fiyatları, ihraç ürünlerimizin rekabetçi özelliğini yıpratmıştır. Örneğin, yaş meyve sebze ihracatı ülkemiz genelinde Mayıs ayında yüzde 32 artarken kentimizde yüzde 33 ve ilk 5 ayda ise ülkede yüzde 23 kentimizde yüzde 29 artmıştır. Süs bitkilerinde ise ülkemiz genelinde yüzde 1’lik artışa karşılık kentimizde yüzde 6 azalmıştır. Diğer tarım ve gıda ürünlerinde de ülke genelindeki %1’lik artışa karşılık kentimizde % -8’lik bir azalma yaşanmıştır. Yılın ilk 5 ayı itibariyle yaşanan bu ihracat ataleti, ikinci yarıyıl için potansiyelimizi azaltmıştır” değerlendirmesinde bulundu. HAL TİCARETİ AZALDI Antalya hallerinde işlem miktarının yılın ilk 5 ayında geçen yıla göre yüzde 5 düştüğünü bildiren ATB Başkanı Ali Çandır, Antalya’da tarım kredi kullanımının da ülke genelinin altında olduğunu kaydetti. Çandır, “Örneğin yılın ilk çeyreğinde Antalya tarımsal kesim kredileri yüzde 75 artarken, ülke genelinde bu artış yüzde 114 düzeyinde olmuştur. Toplam kredi kullanımında da yüzde 45’e yüzde 53 ile benzer bir düşüklük söz konusudur. Uzun yıllardan sonra kredi kullanımında turizm sektörü, bir ilki yaşamıştır. Kentimizdeki yüzde 17 kredi kullanım artışına karşılık ülke genelinde yüzde 23’lük bir artış olmuştur” diye konuştu. EKONOMİDE GERİYE DÜŞTÜK Antalya ekonomisinin genel olarak ülke ekonomisinin gerisine düştüğünü ifade eden Başkan Çandır, “2023 yılının ilk yarısında genel olarak ve öncü göstergelerle değerlendirdiğimizde kentimiz, başta tarım sektörümüz olmak üzere ülke ortalamasının gerisinde kalmıştır. Aslında bazı özel yıllar hariç tutulursa, kentimiz ekonomisi 2000’li yılları ortalama üstü bir performansla geçirmemiş ve bunun kaçınılmaz sonucu olarak geçmişteki ortalama 7. sırada olma özelliğimiz kaybolmuştur. Şimdilerde ilk 10’a girme konusunda zorlanmaktayız. Hepimize düşen görev, önümüzdeki dönemde Antalya olarak bu gidişatı değiştirecek hamlelerde bir araya gelmektir” diye konuştu. ARTAN YAĞIŞLAR ÜRETİMİ ETKİLEDİ Antalya’da örtü altında üretimi yapılan başta domates olmak üzere birçok yaş sebze ürünü ve kesme çiçekte hasadın bittiğini, temmuz itibariyle kuzey ilçeleri ile Burdur ve Isparta’da tarla üretiminin başlayacağını belirten Ali Çandır, son dönemdeki yağışların etkisine dikkat çekti. Çandır, “Artan yağışlara bağlı olarak, başta salçalık domates ve kapya biber üretimi olmak üzere sebze üretiminde, kiraz başta olmak üzere meyve üretiminde, kesme çiçek üretimi ve hatta sahil kesimimizdeki buğday üretiminde verim artışı bakımından olumlu olmuştur. Ancak artan yağışlar, hastalık-zararlı popülasyonun artması ve ürün kalitesinin bozulmasına da neden olmaktadır” dedi. İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ UYARISI İklim değişikliğinin tarımsal üretimimiz, üretilen ürünlerin kalitesi ve gıda güvenliği üzerindeki olumsuz etkilerinin her geçen gün arttığını söyleyen Ali Çandır, “Kalitesiz tarım ürünlerinin ihracatta alıcısı olmadığını da hepimiz biliyoruz. Dolayısıyla iklim kaynaklı olumsuz etkilerin azaltılması ve iklimle uyumlu üretim için; ihracatçı, ticaret erbabı ve kamu üreticilerle el ele vermeli, bilinç düzeyini artırmalı ve gerekli önlemleri almalıdır. Aksi halde üretimimiz, ihracatımız yani tarımsal ticaretimiz olumsuz etkilenecektir” uyarısında bulundu. EĞİTİM CAMİASINA TEŞEKKÜR TÜİK tarafından açıklanan eğitim istatistiklerine göre okur-yazar oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 99 ile Antalya olduğunu belirten Başkan Çandır, “İlk nüfus sayımının yapıldığı 1927 yılında Antalya’mızda nüfusumuzun yalnızca yüzde 5.4’ü okuma yazma biliyordu. Bugün ise nüfusumuzun yüzde 99’u okur-yazardır. ‘En büyük savaş, cehalete karşı yapılan savaştır’ diyerek daima eğitimi önceleyen başta Ata’mız olmak üzere, geçmişten günümüze Antalya eğitimine hizmet eden tüm öğretmenlerimize ve milli eğitim camiasına teşekkür ediyorum” diye konuştu. Tarımın ve üyelerin sorunlarını her platformda dile getirdiklerini anlatan Çandır, “Tarım arazisi, işyeri, depo ve konut kiralardaki afaki artışlar, ekonomik hayatımızı atalete uğratmaktadır. Öyle ki, tarımsal üretimden istihdama, verimlilik düşüşünden rekabetçilik erozyonuna kadar genişleyen konularda yaratılan ilave ekonomik yükler sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tür sorunlar, yeni yönetim kadrolarının kalıcı çözümler üretmesi gereken alanlar olarak karşımızda durmaktadır” dedi. İŞVERENİN VERGİ YÜKÜ AZALTILSIN Yüzde 34 zam yapılarak net 11 bin 402 TL olarak açıklanan asgari ücret Temmuz ara zammını değerlendiren Başkan Ali Çandır, “Asgari ücret, bir taraftan üretim faaliyetleri için maliyet kaynağı diğer taraftan ise üretimin devamı için vazgeçilmez bir dayanaktır. Bu iki unsur arasında sürdürülebilir bir dengenin kurulması ise tamamen yeni yönetim kadrolarının sorumluluğundadır” dedi. Meslek komiteleri toplantılarında komite üyelerinin asgari ücretteki artışın çalışanların geçim standartlarını yükseltmesi bakımından olumlu bulduğunu ifade ettiğini kaydeden Çandır, “Komite üyelerimiz, ücret artışının maliyetlere yansımasının önüne geçilebilmesi için işveren üzerindeki vergi yükünün düşürülmesi gerektiği, tarım sektördeki istihdamın korunabilmesi ve üretimde sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için sosyal güvenlik primlerinin kamu tarafından karşılanması ve Çalışma ve Sosyal Güvenli Bakanlığı’nca tarıma özgü bir sosyal güvenlik modeli geliştirilmesi önerilerinde bulunmuşlardır” dedi.