'Tahıl Ambarı' ve 'arı sereni'ni yerinde incelediler

haberimizvar.net- Antalya Kültürel Miras Derneği (ANKA) tarafından hazırlanan ve kısa adı KIRKAMBAR olan “Teke Yaylası, Elmalı’da Geleneksel Tahıl Ambarları ve Arı Serenlerinin Belgelenmesi, Sayısallaştırılması ve Tanıtımı” projesinin ilk tanıtımı hafta sonu Rehberler Odası üyeleri ile gazetecilere yapıldı.  Antalya Kültürel Miras Derneği (ANKA), tarafından, Büyükşehir Belediyesi, Elmalı Belediyesi ve DİSKELES Derneği ortaklığı ile Elmalı’nın özgün kültürel mirasını korumak adına ziyarete rehberler ve gazeteciler katıldı. ANKA Başkanı ve Kırkambar Projesi Koordinatörü Selda Baybo, Elmalı Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Durmuş Altan, KIRKAMBAR Projesi’yle ilgili bilgi verirken, Gölova köyü muhtarı Mustafa Gürman, Geçmen Köyü’nden Ambar sahibi ve katran yağı üreticisi Halil Yılmaz ile Özdemir Köyü’nden Ömer Karahan da köylerindeki tahıl ambarları ve arı serenlerinin kullanımına ilişkin bilgi paylaştı  TAHIL AMBARLARI VE ARI SERENLERİ KORUNMALI Antalya Kültürel Miras Derneği’nin Türkiye’den ve Avusturya’dan ortaklarıyla birlikte gerçekleştirdiği KIRKAMBAR projesiyle Türkiye’deki geleneksel tarım kültürünün bir parçası olan arı serenleri ve tahıl ambarlarının hak ettiği ilgiyi görmesini amaçladıklarını kaydeden ANKA Başkanı ve Proje Koordinatörü Dr. Selda Baybo, Elmalı Müzesi Konferans Salonu’ndaki tanıtım toplantısındaki konuşmasında “kırkambar”ın bolluk ve bereket manasına geldiğini ifade söyledi., Baybo, “Sedir ağacından çivi kullanılmaksızın geçme tekniği ile inşa edilmiş 1658 tahıl ambarı ve Antikçağdan, Osmanlı Dönemi’ne ve hatta günümüze dek tahıl üretimiyle Elmalı çağlar boyunca tüm Antalya’nın tahıl ambarı pozisyonundaymış. Kırkambar Projesi ile Elmalı'nın kırsal miras değeri olan tarihi tahıl ambarları ve arı serenlerini kayıt altına alıyor, korunması ve tanıtılması yönünde çalışma yürütüyoruz. Önleyici Korumayı esas alan Kırkambar Projesi kapsamında Elmalı’nın 60 mahallesi gezilerek bin 658 tahıl ambarı ve 63’ü yıkık 79 tanede arı sereni tespit edilerek kayıt altına alındı” dedi. BAYBO: BİLGİLER DİJİTAL ORTAMA AKTARILDI  Dr. Selda Baybo, bu projeye kadar Türkiye’de arı serenleri ve tahıl ambarlarının toplam sayısı hakkında bilgi bulunmadığını hatırlatarak projeyi de bu bilgi eksikliğini gidermek üzere hazırladıklarını söyledi. Elmalı’daki bal üreticileri ve tahıl ambarı sahipleri ile sözlü tarih görüşmeleri de yaptıklarını kaydeden Baybo, 79 arı sereni ve bin 658 kadar tahıl ambarı için bilgi fişi hazırlayarak dijital ortama aktardıklarını açıkladı. Dr. Selda Baybo, bir yıldır sürdürdükleri çalışmalarla ilgili şu bilgileri paylaştı: “Elmalı’nın köylerindeki kovanlık ve tahıl ambarlarının bulunduğu konum bilgisi, yapım tarihleri, inşa teknikleri ve mevcut kullanım amaçları listelenerek ve fotoğrafları çekilerek belgelendirildi. Dijital ortama aktarıldı. Her bir kovanlık için bir kimlik kartı çıkartıldı ve yapı sahiplerine teslim edildi. Kovanlık ve tahıl ambarı örneklerinin kimlik bilgileri, Türkçe ve Almanca dillerinde https://www.kirkambar.org.tr web sitesinde yayınlanacak. Bu yayın sayesinde Elmalı ilçesinin kovanlık ve tahıl ambarı örnekleri dünyada “yayla turizmi”, “alternatif kırsal turizm” ya da “eko-kültür turizmi” olarak adlandırılan alanlarda gerçekleştirilecek çalışmalar için bir temel oluşturacaktır.” ELMALI’NIN POTANSAYELİNİ ORTAYA KOYACAK KIRKAMBAR Projesi kapsamında gerçekleştirilen saha çalışmaları ile Türkiye’de ve dünyada nadir görülen Elmalı tipi kovanlıklar ve tahıl ambarlarının, Avrupa’nın ortak kültür mirasının bir parçası olacağını ve gelecek kuşaklara aktarılabileceğinin altını çizen Baybo, Avrupa’da çok yaygın olarak kullanılan ambarların Ortaçağ’dan itibaren koruma altına alındığına dikkat çekti. Baybo sözlerine şöyle devam etti: “KIRKAMBAR projesi sonuçlandığında, geleneksel halk mimarlığı, çevresel sürdürülebilirlik, yerel kültürün desteklenmesi ve kurumlar ile toplum arasında iyi yönetişim stratejilerinin gelişmesine olanak sağlayacaktır. KIRKAMBAR projesinin Elmalı özelindeki bir diğer önemli çıktısı da ilçenin doğaya, insana ve kültüre saygılı alternatif/kırsal turizm potansiyelinin ulusal ve uluslararası alandaki tanınırlığına sunacağı olumlu katkı olacaktır.” HER EVDE TAHIL AMBARI VE SEREN VARDI  Elmalı Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Durmuş Altan da sedir ağacından yapılan ambarların içindeki tahılı çok uzun yıllar bozulmadan koruma özelliğine sahip olduğunu hatırlatarak zamanında Elmalı’da hemen her evin bahçesinde tahıl ambarı olduğunu kaydetti. Tahıl ambarlarının sahiplerinin ekonomisini de gösterdiğine işaret eden Altan, kimi ambarların çok büyük kimi ambarların da küçük olduğunu belirtti. Altan, “Gün geldi, tahıl üretimi azaldığı için ambarlar terk edilmeye başlandı. Ambar sahipleri ambarları ya sattılar ya da söküp yaktılar. Buradan gitsin de nereye giderse gitsin dediler. Ambarlar yok olmaya başlamıştı. Bu proje sayesinde kentin önemli bir kültürel mirası olduğunu ortaya koymuş olduk” dedi. Toplantıya katılan Elmalı Gölova Mahallesi Muhtarı Mustafa Gürman da köylerindeki 118 ambarın çoğunun aktif olarak kullanıldığını belirtti. Gruba toplantının ardından, Elmalı Yüzey Araştırması Başkanı ve ANKA Gönüllüsü, Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Doç.Dr. S. Gökhan Tiryaki’nin anlatımıyla Elmalı Müzesi’nde bulunan farklı dönemlere ait kimi eserler üzerinden kentin yayla kültürü ve tahıl geçmişine ilişkin bilgiler verildi.